Okres Wielkiego Postu rozwijał się przez wieki. Na początku nie trwał 40 dni, lecz zazwyczaj były to dwa dnia poprzedzające Uroczystość Zmartwychwstania. Stopniowo zaczął się wydłużać, aż przybrał dzisiejszą postać (rozpoczyna się 46 dni przed Wielkanocą; niedziele Wielkiego Postu nie są wliczane, podobnie jak każda niedziela, do dni postnych). Liczba "40" miała w tradycji biblijnej bardzo ważne znaczenie i zawsze odnosiła się do czasu pokuty, odnowy, oczyszczenia, przebaczenia.
Wielki Post rozpoczyna Środa Popielcowa, której data jest ruchoma i zależy od daty Wielkanocy.